Slachtoffers van fraude, verduistering of oplichting willen hun financiële schade vergoed krijgen. Vaak denkt men aan een civiele procedure, maar het is ook mogelijk om zonder aparte civiele rechtszaak schadevergoeding te krijgen door voegen in het strafproces van de dader.
In deze blog leggen we uit wat voegen in het strafproces betekent, wanneer het verstandig is en welke voordelen het biedt. We bespreken wat u moet bewijzen, wanneer voeging wel of niet zinvol is, en het alternatief van een civiele procedure.
Wat betekent voegen in het strafproces?
Voegen in het strafproces betekent dat u zich als benadeelde partij aansluit bij de strafzaak tegen de verdachte om uw schadevergoeding te vorderen. Dit recht is vastgelegd in artikel 51f Wetboek van Strafvordering. De strafrechter beslist tijdens de behandeling van de strafzaak ook over uw civiele schadeclaim.
U dient tijdig (vóór of tijdens de strafzitting) een onderbouwde vordering in. Bij veroordeling van de dader kan de rechter de verdachte direct verplichten tot betaling van uw schade, zowel materiële als eventueel immateriële schade. U hoeft geen aparte civiele procedure te starten; alles gebeurt binnen het strafproces.
Deze mogelijkheid is in het leven geroepen om slachtoffers op een laagdrempelige en efficiënte manier hun schade te laten verhalen. Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen kunnen zich voegen, mits zij directe schade hebben geleden door het strafbare feit. Doorgaans ontvangt u van het Openbaar Ministerie bericht zodra de verdachte wordt vervolgd, zodat u uw schadeclaim officieel kenbaar kunt maken.
Wanneer is het slim om te voegen?
Voeging is verstandig wanneer er een strafzaak loopt tegen de vermoedelijke dader en de kans op veroordeling reëel is. Zonder strafvervolging is voeging niet mogelijk. Zodra het OM besluit tot vervolging, kunt u overwegen uw vordering in die strafzaak in te dienen.
Concreet scenario: Uw bedrijf is slachtoffer van interne fraude door een werknemer. De officier van justitie vervolgt deze werknemer voor verduistering. Het is dan meestal verstandig om te voegen in het strafproces. De bewijsvoering voor het misdrijf wordt al door het OM ingebracht, waardoor u zonder aparte civiele rechtszaak direct uw schade kunt verhalen.
Voeging is vooral effectief bij financiële delicten zoals fraude, oplichting en verduistering. Deze delicten vallen binnen het financieel strafrecht en leiden vaak tot duidelijk omlijnde gevallen van financiële schade. U profiteert van het feit dat strafrechtelijke uitkomsten direct gebruikt kunnen worden om civielrechtelijke aansprakelijkheid vast te stellen, terwijl u tijd en kosten bespaart.
Voordelen ten opzichte van een civiele procedure
Het verhalen van schade via voeging biedt diverse voordelen:
Eén procedure, direct oordeel: U hoeft geen tweede rechtsgang te doorlopen. De strafrechter behandelt uw schadeclaim samen met de strafzaak, wat tijd en administratieve rompslomp bespaart.
Kostenbesparing: Voeging is kosteloos, u betaalt geen griffierecht zoals bij een civiele dagvaarding. Ook maakt u gebruik van het door de overheid verrichte opsporingswerk; het bewijs wordt door het OM geleverd.
Lagere drempel: De strafzaak draait al om het bestraffen van de dader. Uw rol als benadeelde partij is aanvullend, wat het proces minder belastend maakt dan zelf een civiele procedure voeren.
Dossierinzage en bewijs: Als benadeelde partij krijgt u inzage in delen van het strafdossier. De door justitie verzamelde informatie en bewijsstukken kunt u benutten ter onderbouwing van uw claim.
Bewijslast bij OM: U hoeft niet zelf het strafbare feit te bewijzen, dat doet het OM. U kunt zich richten op het aantonen van uw schade en het causale verband met het delict. Bij een strafrechtelijke veroordeling staat de onrechtmatigheid vast.
Sterkere positie bij inning: Vaak legt de strafrechter bij toewijzing ook de schadevergoedingsmaatregel op. Dit betekent dat de overheid (CJIB) de invordering op zich neemt. Betaalt de dader niet binnen acht maanden, dan schiet het CJIB het bedrag vaak voor en int het later op de dader. Bij wanbetaling kunnen dwangmiddelen zoals gijzeling worden toegepast.
Conservatoir beslag: Voeging geldt als eis in de hoofdzaak voor conservatoir beslag. U hoeft niet apart te dagvaarden om beslag te sanctioneren; de strafzaak volstaat.
Wat moet u bewijzen?
Hoewel het OM de schuld van de verdachte moet bewijzen, bent u zelf verantwoordelijk voor de onderbouwing van uw schadevordering. U moet aantonen:
- Welke schade u heeft geleden en hoe groot die is
- Dat deze schade rechtstreeks veroorzaakt is door het strafbare feit
Dit betekent concreet dat u met bewijsstukken (bankafschriften, facturen, contracten, rapporten) duidelijk maakt wat uw financiële verlies is en dat dit voortvloeit uit de handelingen van de verdachte. Het causale verband tussen het strafbare feit en uw verlies moet duidelijk zijn.
Het goede nieuws is dat u het misdrijf zelf niet hoeft te bewijzen, dat doet het OM. Maar uw eigen claim moet wel voldoende worden onderbouwd. Hoe concreter en beter onderbouwd uw vordering is, des te groter de kans op toewijzing. Bij onvoldoende bewijs riskeert u dat uw vordering niet-ontvankelijk wordt verklaard, wat betekent dat de strafrechter deze wegens complexiteit niet behandelt.
Wanneer is voeging wel en niet zinvol?
Voeging is vaak zinvol wanneer:
- Het OM vervolgt de verdachte met sterk bewijs, waardoor veroordeling waarschijnlijk is
- Uw schade eenvoudig vast te stellen is en rechtstreeks voortvloeit uit het delict
- De vordering niet te complex is en het strafproces niet belemmert
- U tijd en kosten wilt besparen door geen aparte civiele zaak te voeren
- U waarde hecht aan inzicht in het strafdossier en de mogelijkheid van overheidsincasso
Voeging is niet of minder zinvol wanneer:
- Er geen strafzaak komt (OM vervolgt niet of dader onbekend)
- Twijfel bestaat over de strafrechtelijke bewijsbaarheid, bij grote kans op vrijspraak bereikt u niets
- De schadezaak zeer complex of omvangrijk is, de strafrechter verklaart deze dan vaak niet-ontvankelijk
- U snel duidelijkheid nodig heeft, strafzaken kunnen lang duren
- Specifiek bewijs of getuigenverhoor uitsluitend voor de schade nodig is
De verhaalbaarheid is ook een praktische factor: een vonnis heeft weinig zin als de dader financieel geen verhaal biedt.
De rol van een advocaat bij het voegen
Bij omvangrijke of complexe zaken is juridische bijstand eigenlijk onmisbaar. Een ervaren fraude advocaat die zowel strafrecht als civiel aansprakelijkheidsrecht kent, kan uw kansen aanzienlijk vergroten.
Een gespecialiseerde advocaat biedt:
Strategisch advies: Beoordeling of voegen de beste optie is of dat civiel procederen verstandiger is, op basis van kans van slagen, tijd en kosten.
Onderbouwing van de vordering: Hulp bij het verzamelen van bewijs en het berekenen van de totale schade (inclusief rente of gederfde winst). Zo wordt uw vordering optimaal onderbouwd.
Procedurele afhandeling: Zorgen dat het voegingsformulier tijdig en correct wordt ingediend, waarmee vormfouten of te late indiening worden voorkomen.
Vertegenwoordiging tijdens de zitting: Namens u een helder pleidooi houden en reageren op het verweer van de verdachte, zodat uw claim professioneel wordt bepleit.
Na de uitspraak: Advisering over verdere stappen bij (gedeeltelijke) afwijzing, bijstand bij hoger beroep en hulp bij executie van het vonnis voor daadwerkelijke betaling.
Alternatief: civiele procedure
Als voeging niet mogelijk of verstandig is, resteert de reguliere civiele procedure. U dagvaardt de dader zelf voor schadevergoeding op grond van onrechtmatige daad.
Voordelen civiele procedure:
- Niet afhankelijk van strafrechtelijke veroordeling
- Lichtere bewijsmaatstaf (“aannemelijk” in plaats van “buiten redelijke twijfel”)
- Meer regie over inhoud en timing
- Mogelijkheid meerdere partijen tegelijk aan te spreken
- Vonnis vaak uitvoerbaar bij voorraad, ook bij hoger beroep
Nadelen civiele procedure:
- Duurt vaak lang en vergt veel inzet van eisende partij
- Brengt kosten met zich mee (griffierecht, advocaatkosten)
- Zelf verantwoordelijk voor incasso, geen CJIB die het regelt
In de praktijk raden we vaak aan om eerst de mogelijkheid van voeging te benutten als er een strafzaak komt. Dat is efficiënter en u kunt het resultaat afwachten. Pas bij onvoldoende succes kunt u alsnog naar de civiele rechter.
Waarom Petronius Advocaten?
Petronius Advocaten is gespecialiseerd in corporate strafrecht en behandelt regelmatig zaken op het gebied van financieel strafrecht, waaronder fraude, oplichting en verduistering. Onze advocaten hebben diepgaande kennis van zowel het strafproces als civiele verhaalsmogelijkheden.
Ervaring en expertise: Jarenlange ervaring met het bijstaan van gedupeerde bedrijven en particulieren in fraude- en oplichtingszaken. We kennen de weg in strafrechtelijk onderzoek en weten hoe we schadevordering kansrijk moeten onderbouwen. Onze aanpak is zakelijk en resultaatgericht.
Complete dienstverlening: Wij hebben zowel strafrechtelijke verdediging als civiele proceservaring in huis. Of uw zaak vraagt om stappen binnen het strafrecht of om een civiele procedure, wij kunnen u op beide fronten bijstaan. We helpen met conservatoir beslag, voegingsvordering, vertegenwoordiging in de strafzitting én indien nodig civiel geding voor resterende schade.
Kiest u voor Petronius Advocaten, dan kiest u voor toegewijd team dat uw zaak serieus neemt. We staan bekend om persoonlijke aandacht en betrouwbaarheid. We analyseren grondig, adviseren eerlijk over uw kansen en zetten alles op alles om het maximale resultaat te bereiken.
Heeft u te maken met fraude of een ander financieel delict en wilt u uw schade verhalen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over uw situatie.
Samenvatting en advies
Samengevat: Voegen in het strafproces houdt in dat u als slachtoffer uw schadeclaim indient bij de strafrechter in de zaak tegen de dader. Deze methode is vaak efficiënter en voordeliger dan een aparte civiele procedure. U profiteert van het strafrechtelijke onderzoek, hoeft geen tweede procedure te starten en bij toewijzing zorgt de overheid voor incasso van uw schadevergoeding.
Voeging is met name aan te raden bij duidelijke fraude, oplichting of verduistering waarbij de bewijslast voor het misdrijf door het OM wordt gedragen en uw schade eenvoudig te kwantificeren is. U moet wel zelf uw schade goed onderbouwen en aantonen dat die door het strafbare feit komt. In complexe of twijfelachtige zaken kan direct civiel procederen soms beter zijn, maar in de meeste situaties van financiële criminaliteit loont het om eerst de strafrechtelijke route te proberen.
Ons advies: Bent u slachtoffer van een misdrijf en overweegt u uw schade te verhalen, laat u dan tijdig adviseren door een gespecialiseerde advocaat. Elke zaak is anders, de beslissing om te voegen vergt maatwerk. Een expert kan inschatten wat in uw situatie de hoogste kans van succes biedt en u begeleiden bij de gekozen aanpak.
Petronius Advocaten staat voor u klaar met expertise in zowel straf- als civiel recht. Neem vrijblijvend contact met ons op voor een consult over uw mogelijkheden. Wij helpen u graag om uw schade vergoed te krijgen, op de meest effectieve en strategische wijze.
punt@petronius.nl
Ondernemingsgeschillen 
