Belastingontduiking: wanneer is er sprake van fraude en hoe beschermt u uw onderneming?

Belastingontduiking. Het woord alleen al roept vragen en zorgen op bij ondernemers, financieel verantwoordelijken en belastingadviseurs. Het is een onderwerp dat de gemoederen bezighoudt vanwege de mogelijke juridische en financiële gevolgen. Waar ligt de grens tussen een slimme, legale fiscale constructie en strafbare belastingfraude? In deze blog duiken we dieper in dit complexe onderwerp. We leggen niet alleen uit wat belastingontduiking is, maar ook hoe u de risico’s kunt herkennen en vermijden. Zo weet u niet alleen waar de valkuilen liggen, maar ook hoe u uzelf en uw organisatie effectief kunt beschermen.

Wat is belastingontduiking?

Belastingontduiking is het opzettelijk niet naleven van fiscale verplichtingen en wordt in Nederland gezien als een strafbaar feit volgens de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). Dit onderscheidt het van belastingontwijking, dat binnen de grenzen van de wet blijft. Het verschil tussen deze twee termen is essentieel:

• Belastingontwijking is het zoeken naar legale manieren om minder belasting te betalen. Dit wordt vaak toegepast door gebruik te maken van fiscale voordelen en structuren.
• Belastingontduiking is het opzettelijk overtreden van fiscale wetgeving om belasting te ontlopen. In dat geval is er sprake van fraude.

Voorbeelden van belastingontduiking zijn talrijk. Denk aan het bewust niet doen van aangifte, het vervalsen van administraties, of het niet afdragen van btw terwijl deze wel is ontvangen. Hoewel deze handelingen op het eerste gezicht financieel voordelig lijken, kunnen de gevolgen desastreus zijn. Niet alleen juridische sancties, maar ook reputatieschade kunnen grote impact hebben op uw organisatie.

BTW-carrouselfraude: een veel voorkomende vorm van fraude

Een van de meest bekende en complexe vormen van belastingfraude is btw-carrouselfraude. Dit systeem maakt gebruik van zwakke plekken in de btw-regelgeving binnen de EU. Het proces werkt als volgt:

1. Een leverancier in land A verkoopt goederen aan een bedrijf in land B.
2. Het bedrijf in land B (de zogenaamde ‘ploffer’) int de btw van de koper, maar draagt deze niet af aan de belastingdienst.
3. Ondertussen verkoopt de ploffer de goederen tegen concurrerende prijzen, vaak aan een bonafide ondernemer.

Zelfs bonafide ondernemers die niet betrokken zijn bij de fraude kunnen in de problemen komen. Indien zij ‘’hadden moeten weten’’ dat zij met frauduleuze partijen zaken deden, kunnen ook zij aansprakelijk worden gesteld. Dit benadrukt het belang van zorgvuldige due diligence bij het aangaan van zakelijke relaties.

Het risico beperkt zich niet tot uw eigen organisatie. Ook een leverancier of klant met dubieuze praktijken kan uw onderneming blootstellen aan grote risico’s. Neem daarom altijd de tijd om partners grondig te controleren voordat u een samenwerking aangaat.

Risico’s herkennen en vermijden

Hoe voorkomt u dat uw organisatie betrokken raakt bij belastingfraude? Dit begint bij bewustwording en voorzorgsmaatregelen. Hier zijn enkele praktische tips die u direct kunt toepassen:

• Controleer uw zakenpartners: voer grondig achtergrondonderzoek uit naar leveranciers en klanten. Vraag naar certificaten, belastingregistraties en controleer openbare bronnen;
• Let op verdachte signalen: ongebruikelijk lage prijzen, complexe bedrijfsstructuren en onduidelijke btw-afdracht kunnen wijzen op fraude. Wees extra alert bij internationale transacties;
• Implementeer interne controles: Zorg voor een waterdicht systeem om transacties te monitoren. Denk hierbij aan automatische waarschuwingen bij afwijkende betalingen of ontbrekende documentatie.

Daarnaast is het belangrijk om uw medewerkers te trainen in het herkennen van verdachte situaties. Preventie begint immers met kennis en bewustzijn binnen uw organisatie.

Het Europees Openbaar Ministerie (EOM): de bewaker van fiscale integriteit in Europa

Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) speelt een belangrijke rol in de bestrijding van belastingfraude binnen de EU. Dit orgaan richt zich specifiek op ernstige fraudezaken die de financiële belangen van de EU schaden, zoals btw-fraude vanaf 10 miljoen euro. In Nederland werkt het EOM nauw samen met instanties zoals de FIOD om fraudeurs op te sporen en te vervolgen.

Wat dit instituut uniek maakt, is het gebruik van het legaliteitsbeginsel, wat betekent dat zij verplicht zijn om strafbare feiten te vervolgen. Dit verschilt van het opportuniteitsbeginsel, dat bijvoorbeeld door het Nederlandse Openbaar Ministerie wordt gehanteerd. Hierdoor kan het EOM daadkrachtiger optreden tegen grensoverschrijdende fraude.

Voor ondernemers betekent dit dat zij zich bewust moeten zijn van hun verplichtingen. Het niet naleven van regels kan niet alleen leiden tot nationale sancties, maar ook tot procedures op Europees niveau.

Sfeerovergang: van belastingcontrole naar strafrechtelijk onderzoek

Bij een belastingcontrole kan een situatie ontstaan waarin er een vermoeden van fraude bestaat. Dit kan leiden tot een sfeerovergang: een overgang van een controleonderzoek naar een strafrechtelijk onderzoek. Het is belangrijk te weten dat uw rechten en plichten als belastingplichtige anders zijn dan die van een verdachte.

Bij een sfeerovergang wordt het onderzoek gericht op het vaststellen van strafbare feiten. Meer weten over de rechten en plichten bij een sfeerovergang? Ontdek de details in het kader van de Wet Voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme (Wwft). De belastingdienst kan in dat geval extra bevoegdheden inzetten, zoals huiszoekingen of beslagleggingen. Schakel bij twijfel direct een gespecialiseerde advocaat in die ervaring heeft met zowel belastingrecht als strafrecht. Dit is belangrijk om uw rechten te beschermen en het proces in goede banen te leiden.

Inkeerregeling: een kans om fouten recht te zetten en vooruit te kijken

Voor wie eerlijk wil herstellen, biedt de inkeerregeling een uitweg. Wilt u dieper ingaan op de wettelijke kaders van deze regeling? Raadpleeg dan de uitgebreide toelichting over de Wet op economische delicten. Door vrijwillig een foutieve aangifte te corrigeren, kunt u in veel gevallen strafvervolging voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld door onjuistheden in uw btw-aangifte of inkomstenbelasting te herstellen.

Let wel: de regeling is in de afgelopen jaren aangescherpt. Zo worden meldingen van fraude onder strikte voorwaarden geaccepteerd en kan de fiscus hogere eisen stellen aan uw verklaringen. Het is daarom verstandig om bij gebruik van deze regeling juridisch advies in te winnen. Hiermee voorkomt u dat u alsnog tegen onverwachte problemen aanloopt.

Deskundige bijstand is onmisbaar

Wordt uw organisatie verdacht van belastingfraude? Dan is deskundige bijstand essentieel. Bij Petronius Advocaten combineren wij kennis van het belastingrecht met strafrechtelijke expertise. Onze advocaten hebben ervaring met complexe zaken en kunnen u ondersteunen bij zowel fiscale procedures als strafzaken. Of het nu gaat om het weerleggen van een verdenking of het bieden van strategisch advies, wij staan voor u klaar.

Onze aanpak is altijd gericht op uw belangen. Benieuwd naar onze werkwijze? Bekijk onze expertise op het gebied van economisch strafrecht. Wij analyseren de situatie vanuit verschillende invalshoeken en werken samen met fiscalisten om uw verdediging zo sterk mogelijk te maken.

Conclusie: voorkom problemen, handel proactief

Belastingfraude kan grote gevolgen hebben voor uzelf en uw organisatie. Door risico’s te herkennen, preventieve maatregelen te nemen en bij verdenking direct deskundige hulp in te schakelen, kunt u problemen voorkomen. Heeft u vragen of behoefte aan advies? Neem vrijblijvend contact op met ons team via onze contactpagina. Wij staan klaar om u te helpen.